Project uitgelicht: Houten lichtschip zorgt voor natuurlijk daglicht

Even buiten de Limburgse gemeente Ospel bij Weert ligt Buitencentrum De Pelen, eigendom van Staatsbosbeheer en toegangspoort van Nationaal Park De Groote Peel. Ooit waren De Pelen een reusachtig, vrijwel onbegaanbaar hoogveengebied dat zich uitstrekt over Noord-Limburg en een deel van Oost-Brabant.

Nu is het een prachtig natuurgebied dat jaarlijks duizenden wandelaars en fietsers aantrekt. In het Buitencentrum kan men wandel- en fietskaarten, boeken en souvenirs kopen en wat drinken. Bij dit Buitencentrum hoort een authentieke Peelboerderij, die tot voor kort af en toe werd gebruikt voor lezingen en partijen. Er waren echter nauwelijks faciliteiten aanwezig om bedrijven of particulieren te ontvangen. Laat staan dat er voldoende daglicht binnenkwam. Nu Staatsbosbeheer wordt aangemoedigd om intensiever zakelijk naar buiten te treden en haar eigen inkomsten te verwerven, ontstond het idee de Peelboerderij tot een gefaciliteerde en aantrekkelijke ontmoetingsruimte te maken, die ook voor bedrijfsarrangementen, huwelijksvoltrekkingen en andere gelegenheden breed inzetbaar is. Het monumentale karakter van de boerderij diende bewaard te blijven, maar met name het interieur moest een intensieve modernisering ondergaan. Ook was het belangrijk daglicht toe te laten, wat zowel de functionaliteit als de sfeer ten goede zou komen.

De Peelsfeer bewaren

Architect Martin Koldenhof, die de architectenprijsvraag won, zegt over de opdracht: "Het was vooral belangrijk de Peelsfeer te bewaren, en speelse elementen zoals de kleine ramen intact te laten, waardoor je als het ware naar een natuurschilderij kijkt. Kenmerken als stilte en donker werden gerespecteerd en bewaard. "Ik laat donker zien, door licht binnen te laten, maar evengoed ruimte te geven aan de sterrenhemel en het donker van de avond of het najaar", aldus Koldenhof.

Houten lichtschip

De belangrijkste ingreep die Koldenhof deed, was het doorsnijden van het dak voor het aanbrengen van een ovaal met glasdak. Deze bijzondere lichtkoepel, in de vorm van een lichtschip wordt volledig gedragen door de bestaande houten spanten constructie en is aan de zijkanten afgewerkt met houten regelwerk. "Met deze vorm beoogde ik het binnendringend daglicht te kaderen en als een bundel naar binnen te leiden. Op die manier bouw je in het interieur het licht vanaf de zijkanten naar de midden op. Bij een vergaderopstelling kun je onder die lichtstraat is een imposante U-vormige vergaderen in het daglicht. Aan de zijkanten kan men in een aangename sfeer van rust en dimlicht gezellig zitten.

Zakelijk als particulier

Het interieur werd verder verrijkt met een zitkuil ,de houten sporen zijn zichtbaar gebleven en de wanden zijn opgebouwd uit een drielaags metallic en kopercoating. Koldenhof: "De boerderij dient vooral een aangename ontmoetingsplaats zijn voor zowel zakelijke bijeenkomsten als wandelaars en fietsers die de Peel bezoeken."

Authentieke karakter bewaren

De buitengevels kregen een stevige opfrisbeurs, maar het beeld van de boerderij moest zo min mogelijk worden aangetast. De houtenkozijnen werden gereviseerd en de muren schoongemaakt. Op een punt van het dak is, weliswaar met nieuw riet, het karakter van de oude dakbedekking zichtbaar gebleven. De rest van het dak is voorzien van pannen. Daarnaast is het pand voorzien voor het comfort van een nieuwe door en door gekleurde betonvloer met vloerverwarming die wordt gevoed door een moderne lucht-water warmtepomp.

Het kabouterverhaal

Martin Koldenhof: "Lof aan aannemer GEBE Bouw die met veel gevoel voor het authentieke karakter van het pand tot een bijzonder lovenswaardig eindresultaat is gekomen. Iedereen is bijzonder enthousiast. Met als bijzondere extra's dat de kleine ramen in de achtergevel een prachtige inkijk geven in de rijkheid van de Peel en als het ware het kabouterverhaal vertellen, een leuke en spannende kinderactiviteit."

De Peelboerderij is in de jaren 60 gebouwd van hergebruikte materialen van meerdere boerderijen en in een later stadium verlengd. Om een beter gebruik te realiseren is er een volledige renovatie uitgevoerd, zoals het isoleren van het dak en het opnieuw dekken met pannen en riet. Er is een nieuwe horecakeuken voorzien en ook de toiletten zijn volledig vernieuwd. De muren aan de binnenzijde zijn gerepareerd maar niet opnieuw gestuukt om het authentieke gevoel te bewaren. De donkere antraciet kleurige luiken en deuren geven de boerderij een frissere aanblik.